Het afgelopen jaar mocht ik weer vele uitvaarten verzorgen. Hoe bijzonder het iedere keer weer is om deelgenoot te worden van een intens verdriet wat er ontstaat na een overlijden.

Ik denk dat het belangrijk is om een goed afscheid te hebben, passend bij diegene die is overleden. Het geeft je houvast en het helpt je het verdriet om te zetten in iets moois. Namelijk herinneringen.

In iemands leven worden vele herinneringen gemaakt. Ook na het overlijden gebeurt dit nog. Ik mag de families ondersteunen bij soms praktische zaken, meedenken bij de invulling van het afscheid. De familie heeft dan alle ruimte om bezig te zijn met waar het werkelijk omgaat. Afscheid nemen van iemand die je zo lief is.

Wanneer ik dit schrijf besef ik mij ook hoe moeilijk de dagen gaan worden die nu gaan komen. De eerste keer kerst vieren, wetende dat je man of vrouw, je moeder of vader of misschien wel je kind er niet meer bij is. Op TV zien wij nu allemaal commercials voorbij komen waarbij juist zo de nadruk ligt op samen, met elkaar. Wij zien programma’s waar bij families herenigd worden om samen de kerst te vieren. Voor mijn families is dat niet zo. Zij voelen juist de pijn van het gemis. Juist in deze dagen.

Er zijn geen spelregels hoe hiermee om te gaan. Belangrijk blijft dat ook voor dit verdriet en het gemis ruimte blijft in deze dagen. Steek een extra kaarsje op. Zorg dat diegene er gewoon bij is door middel van iets bij de kerstboom te zetten of misschien wel door een kerstbal erin te hangen die je aan hem of haar doet denken. Soms kunnen tradities je helpen. Vier kerst niet opeens anders maar hou je vast aan wat goed was. Deel je verdriet ook tijdens deze dagen. Dan sta je er niet zo alleen voor.

Vorige week kwam ik Arnold tegen. Ik mocht afgelopen september de uitvaart van zijn vrouw Martine verzorgen. Toen ik hem vroeg hoe hij tegen de komende feestdagen aankeek, zei hij. “Ik kan de hele dag stilstaan met wat ik niet meer heb en hoe zwaar deze dagen gaan worden, maar dat helpt mij niet. Ik hou vast aan alle mooie herinneringen. Mijn vrienden hebben op eerste kerstdag een wandeling uitgezet. Fijn fysiek bezig zijn. Dat geeft mij afleiding. Ik heb aangegeven een kerststol mee te nemen voor onderweg, want daar zorgde Martine ieder jaar voor. Is zij er toch nog een beetje bij.“

Zo zie je maar weer. Er zijn geen spelregels, een ieder doet het op zijn eigen manier. Als ik dan toch nog wat mee mag geven. Kijk eens om je heen en geef diegene wat extra aandacht. Door middel van een telefoontje, een kaart of een onverwacht bezoekje. Tenslotte kan niemand zonder wat extra aandacht.

Ik wens u mooie herinneringen toe tijdens de komende feestdagen.            

Wilco Leukenhaus
Uitvaartverzorging Monuta Wilco Leukenhaus
Mr. H.F. de Boerlaan 63A
7417 DD  Deventer
0570-620490
http://www.monuta.nl/vestiging/deventer/
wleukenhaus@monuta.nl