Column: Geluk en de kunst van het ongelukkig zijn. Datum December 18, 2019

De kaarten met gelukwensen komen inmiddels al weer binnen, al dan niet digitaal tegenwoordig; veel geluk in het nieuwe jaar....gelukkig Kerstfeest, gelukkig feestdagen....
Gelukkig...iedereen wil het zijn en we streven er allemaal naar. En op Facebook wordt breed uitgemeten welke prachtige ervaringen we hebben meegemaakt, welke uitzonderlijke zonsondergangen we hebben gezien, foto’s van een prachtige vakantie, unieke ervaringen! Het één is nog mooier dan het ander. 
 
Geluk, er zit tegenwoordig iets gedwongens in, het overkomt ons niet meer, we streven ernaar, we denken er recht op te hebben. En we willen ook liever niet worden gedwarsboomd in onze zoektocht naar geluk. “ Ik moet voor mezelf kiezen” hoor ik dan, en soms is dat “tegen de ander”.
Geluk heeft alles te maken met verwachtingen; als je een droomvakantie met veel rust en privacy aan zee verwacht en je belandt in een toeristische gekte in een hotel dat toevallig net wordt verbouwd, dan ben je teleurgesteld. Als je enkel een beetje rust verwacht en je krijgt dat ook, dan ben je blij. 
 
Dirk de Wachter, een Belgische psychiater schrijft er een boek over: “De kunst van het ongelukkig zijn”. Hij schrijft dat hij in zijn praktijk merkt dat ondanks het feit dat we in grote welvaart leven, we eigenlijk maar weinig welzijn voelen. In deze wereld betekent geluk veelal succes en het is maakbaar en meetbaar. Dan zijn er natuurlijk mensen die uit de boot vallen, mensen met een beetje pech of met veel ellende. 
Volgens de Wachter is de kunst van het leven accepteren dat lastigheden en tekorten bij het leven horen. Het leven is niet altijd leuk, het is soms zwaar en we tobben vaak wat af. Maar we delen onze moeilijkheden liever niet meer, we slikken onze problemen in en durven er niet over te spreken. Daarin schuilt volgens de Wachter een groot gevaar. Verdriet dat ingeslikt is wordt verbittering, verdriet dat niet naar buiten kan, gaat rotten en gisten. Als je je verdriet kunt delen lucht dat op en dat kan heilzaam werken. 
 
Onlangs ben ik verhuisd van “de stad” Apeldoorn naar het platteland dichtbij Vaassen. Niet ver weg, maar een heel ander leven. Veel dromen zijn uitgekomen; wonen met uitzicht in een mooie boerderij, een bescheiden veestapel. ’s Avonds zie ik de reeën drinken uit het beekje in het Gelderse Landschap waar ik op uitkijk, met verderop het Kroondomein.  We zijn gezond, m’n zaak loopt goed. Niet een verkeerd leven zou je denken en dat is het ook niet. En toch, altijd gelukkig? Ik vroeg het me af en daarom viel ik dan ook voor de titel van het boek : “De kunst van het ongelukkig zijn”. 
 
Waar zit ‘m dat nu dan in. Ik probeer in een paar zinnen een paar dingen aan te reiken die de Wachter in zijn boek aanhaalt:
- we kunnen onze verwachtingen wat bijstellen;
- gewoon is ook goed genoeg;
- je verbinden met anderen. Soms kwetsbaar opstellen. Het leven krijgt pas betekenis door de aanwezigheid van en de interactie met de ander; verdriet delen en verdriet van anderen aanhoren. Of mooie dingen delen;
- Zorgen voor de ander geeft een tevreden gevoel en verdiept relaties;
- Aanvaarden dat het leven niet alleen leuk is, af en toe ongelukkig zijn hoort gewoon bij het leven;
- Streven naar het geluk als levensdoel is een vergissing. Zin en betekenis daarentegen is waar het leven om draait. 
 
En nu weer terug naar de aankomende feestdagen. “Kun je iets schrijven over hoe je de Kerstdagen goed doorkomt”, vroeg mijn webmaster?  Nou, persoonlijk had ik wel wat aan het rijtje hierboven. Mijn Kerst wordt vast rustiger dit jaar, mijn verwachtingen zijn reëel, niet te hoog, ik laat het maar een beetje op me af komen.
In het licht van mijn werk wil ik aan het rijtje hierboven nog wat toevoegen. 
Soms moeten mensen met elkaar de feestdagen doorbrengen terwijl ze al in een scheiding zitten. Of hun relatie verloopt problematisch. Dat is heel moeilijk. Dan is het een uitdaging om toch wat te verzachten, elkaar ondanks alles iets gunnen, een beetje medemenselijkheid betonen, ondanks dat je misschien niet meer verder gaat met elkaar. Als iemand dat kan opbrengen is dat grote Kunst. En misschien verhoogt het zelfs je eigen geluksgevoel... 
 
Ik wens iedereen goede Kerstdagen en voor 2020: een gevoel van tevredenheid. 

Wilma Menken
http://www.menkenmediation.nl